Şeffaf ve denetlenebilir kripto para bağışına ilgi artıyor

Meydana gelen deprem felaketinin ardından ülke genelinde başlatılan bağış kampanyalarına kripto para bağışları da eklendi. Temeli blockchain teknolojisine dayanan kripto paralar, doğası gereği şeffaf ve izlenebilir olduğu ve ayrıca ihtiyaca yönelik kullanımın denetlenmesine imkân sağladığı için de bağışlarda tercih ediliyor.

Geçtiğimiz yıllarda, Hindistan’da pandemi nedeniyle ve Ukrayna’da ise Rusya ile süren savaş sebebiyle örneklerini gördüğümüz kripto para bağışı uygulaması, Kahramanmaraş merkezli olup 10 ilimizde büyük can kaybı ve hasara neden olan depremler nedeniyle ülkemizde de gündem oldu.

Tüm ülkenin afet bölgesinde meydana gelen zararın telafisi ve depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanması için tek yürek olduğu günlerde, kripto para ile de bağış toplanabiliyor olması yardım kampanyalarına önemli ölçüde destek sağladı.

AHBAP Derneği kurucusu Haluk Levent’in derneğe kripto para bağışı yapmak isteyen çok sayıda kişinin başvurduğunu belirtmesi üzerine, MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) Nisan 2021’de Merkez Bankası tarafından ödeme aracı olarak kullanılması yasaklanan kripto paralar ile bağış yapılmasına izin verdiğini açıkladı. Hemen ardından da bilindiği gibi AHBAP’ın yanı sıra AFAD, Kızılay, İHH İnsani Yardım Vakfı kripto para ile bağış kabul etmeye başladı.

Böylece bağış kampanyalarına kripto para ile sadece Türkiye’den değil, dünya genelinden önemli destekler yapıldı. Kripto cüzdan adreslerine sadece ilk birkaç saat içinde milyonlarca TL değerinde bağış kabul edildi. Tüm dünyadan pek çok kişi ve kuruluşun yaptığı bağışlar ile deprem için toplanan kripto bağışı son olarak toplamda 5 milyon dolara ulaştı.

Ayrıca bu sırada sadece AHBAP Derneği’ne kripto para ile yapılan 4,9 milyon dolarlık bağışın değeri piyasadaki yükselişle birlikte artış kaydetti. Ahbap cüzdanındaki varlıkların değeri 3 milyon TL’nin üzerinde arttı. Yani diyebiliriz ki piyasa, depremzedelere 3 milyon TL daha bağış yapmış oldu.

Hindistan ve Ukrayna’da ne olmuştu?

Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, Covid’in Hindistan’ı kasıp kavurduğu 2021 yılında, Hint bir girişimci tarafından kurulan Covid Yardım Fonu’na binlerce dolar değerinde Ethereum ve milyonlarca dolar değerinde SHIB bağışında bulundu. Bu haberin küresel çapta duyulmasının ardından, Hindistan Covid Yardım Fonu’na kripto dünyasından büyük bağışlar geldi.

2022 yılında Rusya-Ukrayna savaşının yaşandığı günlerde Ukrayna’ya da 100 milyon dolara yakın kripto para bağışı yapıldı. Ayrıca, merkeziyetsiz bir organizasyon olan UkraineDAO, orduya para toplamak adına açık arttırmaya çıkarılan Ukrayna bayrağının bir NFT’sini yaptı.

Ödeme aracı olarak kullanımı yasaklanan kripto para kullanımına bağış için özel izin

Bugüne baktığımızda, yaşanan deprem felaketi sonrası kripto para bağışı da toplanabilmesi için özel izin çıktı. 

Zaten, Nisan 2021’de yasaklanana kadar kripto paraların bir ödeme aracı olarak kullanımı geniş kesimlerce benimsenmiş haldeydi. Yaşanan deprem felaketi sonrası kripto para bağışı toplanmasına izin verilmiş olması, daha önce neden yasaklandığını değerlendirmeye neden oluyor. Çünkü, kripto paralar yasaklanması gereken bir şey ise afet nedeniyle niçin kripto para bağışı toplanmasına özel izin çıkarıldı? Yasaklamak mı doğru, yoksa izin vermek mi? Yasaklanan bir şeye özel bir durum nedeniyle izin verilmesinde bir çelişki yok mu?

Bir şeyi yasaklamak, o şeyin “sakıncalı” veya “yanlış” olduğu anlamına gelir.. Kripto paralar “sakıncalı” olarak görüldüğü için yasak getirildiyse, depremzedelere yapılan bağışlarda kripto para bağışına neden izin verildi? Toplum desteğine ve yardıma bu kadar ihtiyaç olan bir dönemde, kripto para gibi yanlış bir şeyin riski mi alınmış oldu? Hayır…

Peki, neden böyle bir çelişki var? Bir şeyi ya “yasaklamak” doğrudur ya da “yasaklamamak”. Neyin doğru neyin yanlış olduğu henüz belli değilse, belli olana kadar hiçbir şey yapmamak daha doğrudur. Suçsuz olana idamdan sonra haklarını geri verebilir misiniz?

Daha önce yasaklanan bir şeye özel bir durum nedeniyle daha sonra izin verilebiliyorsa, demek ki o yasaklama aslında doğru ve yerinde bir karar olmayabilir. Kripto paralar yasaklandığında, ileride çeşitli durumlarda çok işe yarayabileceği ön görülemedi mi? Ya da tüm dünyada yasaklandığı ve biz de mecbur kaldığımız için mi yasakladık? Bu yasak nereden geldi?

Sonuçta, Nisan 2021’e kadar geniş toplum kesimlerince benimsenen bir şey, birden yasaklanmış oldu. Ancak, deprem yardımları için milyonlarca dolar kripto para bağışı toplandı. İnsanlar, blockchain teknolojisinin şeffaf ve denetlenebilir doğasına ve yaptıkları yardımların amacına uygun şekilde kullanılacağına güvenerek kripto para bağışını tercih etti.

Yani, burada bir güven meselesi söz konusu. O zaman, toplum tarafından zaten benimsenmiş ve güven kazanmış bir sisteme getirilen yasağı gözden geçirmenin tam zamanı…

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *